- Omwonenden van Tata Steel worden aan veel meer schadelijke stoffen blootgesteld dan mensen elders in Nederland, zo blijkt uit onderzoek van het RIVM.
- In het stof in Wijk aan Zee werd bijvoorbeeld zo’n 900 keer zo veel vanadium, 160 keer zo veel mangaan en 150 keer zo veel ijzer gemeten als buiten de IJmond.
- Belangenorganisaties, oppositie én het demissionaire kabinet pleiten nu voor verandering.
- “Dit kan zo niet en moet echt anders”, schrijft staatssecretaris Van Weyenberg in een verklaring.
Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat mensen die in de buurt van Tata Steel in IJmuiden wonen aan veel meer schadelijke stoffen worden blootgesteld dan mensen die ergens anders wonen. Dat moet nu echt gaan veranderen, stelt demissionair staatssecretaris Steven van Weyenberg in een eerste reactie.
Voor de provincie Noord-Holland zijn de grenzen nu echt bereikt, het provinciebestuur wil dat de landelijke politiek in actie komt.
Het RIVM vond in stofmonsters in Wijk aan Zee ongeveer 900 keer zo veel vanadium, 160 keer zo veel mangaan en 150 keer zo veel ijzer als buiten de IJmond. Ook de concentratie lood was ongeveer 100 keer hoger dan in bijvoorbeeld Amersfoort. Lood is zeer schadelijk voor de gezondheid, vooral voor kinderen.
Andere stoffen die veel zijn gemeten in de buurt van Tata Steel zijn chroom, magnesium, nikkel, arseen, cadmium, aluminium, calcium, strontium, barium, koper, kobalt en zink.
Van Weyenberg vindt de situatie in de IJmond "zeer zorgelijk". "Dit kan zo niet en moet echt anders", schrijft hij in een verklaring. Volgens de staatssecretaris blijkt uit het onderzoek de noodzaak om "scherper aan de wind te varen" wat betreft de uitstoot van Tata Steel.
Omwonenden zijn ontevreden: 'hier hebben wij niets aan'
Tata Steel zelf zegt te "begrijpen dat er zorgen leven in de omgeving" van de fabriek in IJmuiden. Tata zegt het rapport van het RIVM te bestuderen en reageert daarom nog niet inhoudelijk op de uitkomsten.
In een eerste reactie laat het staalbedrijf wel weten: "We streven ernaar om de impact van de processen op de omgeving te minimaliseren, dat is een continu proces." Daar steekt Tata naar eigen zeggen honderden miljoenen euro's in. "De maatregelen die de afgelopen jaren al zijn genomen hebben er inmiddels toe geleid dat de emissies van onder meer stof en geluid in de omgeving flink zijn afgenomen."
De omwonenden hebben al laten weten niet te spreken te over het onderzoek naar vervuiling in het gebied. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft geen metingen verricht bij de schoorstenen van de staalfabriek, waar de schadelijke stoffen vandaan zouden komen. "Wij hebben niets aan dit onderzoek omdat niet aan de bron is gemeten", zegt Stichting Schapenduinen van ondernemer Jan de Jong. De Jong is een van de belangrijkste lokale tegenstanders van de staalfabriek.
Staatssecretaris Van Weyenberg spreekt "op korte termijn" gesproken met het bedrijf en de provincie Noord-Holland over te nemen maatregelen. Ook wil hij dat de vergunningen voor staalproductie in Nederland "scherper" en strenger worden. Verder zijn er volgens hem strengere regels op Europees niveau nodig.
'Dit moet worden hersteld'
Milieudefensie wil dat Tata Steel het roer radicaal omgooit, of anders de deuren sluit. De organisatie ziet niets in het plan van Tata om koolstofdioxide op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee. "Daarmee wordt de uitstoot van schadelijke stoffen gewoon in stand gehouden".
Ook bij de oppositiepartijen reageert men uiterst kritisch. "Dit is wat je krijgt als de overheid decennia lang wegkijkt en geen goede normen stelt", stelt SP-Kamerlid Renske Leijten naar aanleiding van de berichtgeving.
Joris Thijssen van de PvdA noemt het RIVM-rapport "snoeihard". Hij vindt dat er jarenlang te weinig aandacht is geweest voor de gezondheid voor de omwonenden en hun kinderen.
"Dit moet worden hersteld en het belang van mensen moet boven het belang van een bedrijf staan", zegt ook DENK-Kamerlid Stephan van Baarle. Hij noemt het "onacceptabel" dat Tata de gezondheid van anderen ondergeschikt stelt aan de winst van het bedrijf.